MAZLUMLAR YOLUNU GÖZLER, BOZATLI XIZIR
‘’Bozatlı Xızır, İnsanlık tarihinin en kadim Mitolojisinin kahramanıdır.
Bir çok toplumun her çağ’ına ve kültürüne damgasını vurmuş, çeşitli isimler ve sembollerle yaşatılmaktadır.
Ama Reya Haq süreği, Kürt Kızılbaş Alevilerinin inanç kültüründe ve manevi dünyasında, Xızır ; Car kapısında yardım eden , dar’da ve zor’da kalanların kurtarıcısı, bolluk ve bereketin sembolü, hastalara şifa dağıtan, kara kış’ın sonu, baharın başlangıcı, Newroz’u müjdeleyen , yeni bir yılın başlangıcının habercisi ve sembolüdür.
Onun için Kızılbaş Alevilerin - Xızırı karşılaması bir bayram şenliğindedir. Yeniden dirilişin ve kurtuluşun bayramı ve şenliğidir. Xızır’ı oruçlar ile karşılayıp, CEM’ler de ağırlamak, onun huzurunda Dar’da durup, Özü ve söz’ü ile toplumsal ikrar vermek, Newroz ile kutlama törenlerini bayram tadında doruğa çıkararak , Ahrimanın karanlık gecelerine sırtını dönerek , CEMŞİD’in güneşini secde ile selamlamaktır.
Hırıstiyanların, (Weinachtsman) Noel Babası’nın Geyik’li Arabası, İslam Peygamberinin BURAK atı ile arşa çıkması, Şahı Merdan Ali’nin ışıktan hızlı DÜLDÜL atı ile çağrılan yerde hazır olması , hep XIZIR kültüründen esinlenmişlerdir.
Yani Xızır kuzey yarımkürede olan bizim Mezopotamya- Anadolu coğrafyasında insanlığın ilk evcilleştirdiği ve ulaşım aracı olarak da kullandığı, en hızlı hayvan olarak atı simgelerken, kış mevsiminin en çetin döneminde beklenen bir kurtarıcı güç olarak, mevsimin karlı boranlı havasının kar ve tipisi içinde, rengi boz-beyaz şekil aldığından, BOZ ATLI XIZIR olarak tasvir edilmiştir.
Alevi aşık ve dervişlerinin Xızır’la ilgili çok deyişleri ve duwazları var. Bunların bazılarında Xızır şöyle dile getirilir.
''İtikat ve inancın var olduğu her yerde, Xızır/Hızır var olmuştur.
Azattır fenadan geçen
Ab-ı Hayat’tan su içen
Zulmettin kapusun açan
Hızır sıfat veli gerek

Şah Hatayi'nin deyişi Xızıra verilen önemi açık bir şekilde ortaya koyuyor. Alevi inancında gelen misafiri Ali ve Hızır gözüyle görmek anlayışı'da buradan kaynaklanmaktadır.
Misafir gelir ki kısmeti bile
Misafir Hızır,dır özrünü dile
Hatayi'm uğyuyu tut ver gele ele
Mihman'lar siz bize sefa geldiniz

Yine diğer bir ozanımız Kul Himmet üstadımız’da şöyle dile getiriyor
Dua edin bize misafir gelsin
Lokmamız yesin yüzümüz gülsün
Büyük küçük onu hep Hızır bilsin
Mihman canlar bize sefa geldiniz

Kul Himmet üstadım tuttuğun gele
Mihman nasibini getirir bile
Misafir Ali’dir öz nefsin dile
Mihman canlar bize sefa geldiniz
Çünkü Xızır’la bütünleşmek Xızır´a olan inancınız Hızır´ı daima içinizde var etmiştir, içinizdeki inanç, özünüz'le, sözünüzle ve gönlünüzle bir değilse, Hızır’dan medet ummak boşunadır. Hızır, inanmak ve itikat ister, Xızır’a inanmak doğruluk ister, Xızır’a inanmak vicdanınla ve yüreğinle yola bağlılık ister, İnsan yaşamında itikatın olmadığı yere Hızır gelmez''
Xızır oruçları yörelere göre şubat ayı boyunca tutulsa da , bu yıl miladi takvime göre 11, 12 Ocak günlerinde başlayıp 13 Şubata kadar sürecek bir ay Xızır ayıdır.

Ali Köylüce