XIZIR VEYA KUDRET-İ NUR
Alevi felsefesine göre, Xızır ile başlayıp Cemre’ler ile devam eden, Newroz ateşi ile doruğa çıkan bir süreç izleyip , her yıl çeşitli şekillerde kutsanan ve kutlanan bu temel yaşam kaynağının adını koymak gerekirse, buna KUDRET-İ NUR diyebiliriz. Yani Xızır diye çağırdığımız güç, bir kişi değil, doğanın devinimsel enerjisinin harekete geçirilmesi veya geçmesidir. Önemli olan o gücü harekete geçirebilme başarısıdır.
Reya haq-kızılbaş alevi inancına göre ‘’İnsan dara düşmedikçe, Xızır yetişmez’’ islami terim ile ‘’Kul sıkışmayınca Hızır yetişmez’’ yani insan ancak gerçekte tam çaresizlik halinde, bir mucize bekler. Mucize ise , beklenmiyen ve olanaksızın gerçekleşmesidir. Mucizeyi gerçekleştirmek ise ancak, insanın tüm benliği ile enerjisini yoğunlaştırıp harekete geçirmesi ile olur. Buna KERAMET de denir. Bu düşünülerek veya planlanarak yapılacak bir şey değil, bütün yolların kapandığı zifiri bir karanlıkta, tüm bedeninindeki enerjinin bir odaktaki patlaması gibi bir ışığın açığa çıkması ve bir çıkış yolunu gösterme şeklinde görünür olma halidir. Bunun tezahürünün ,o anın ihtiyacına göre bin bir hali vardır. Alevi inancına göre de diyoruz ya, ‘’Bin bir adı vardır, biride XIZIR’’. Önemli olan bu mucizenin hangi şekil ve donda olduğundan ziyade, o anda bir çarenin gerçekleşmiş olmasıdır. Darlıktan kurtulma imkanının oluşmasıdır. Tüm ümitlerin tükendiği bir anda , Kurtuluşun gerçekleşme sevincinin yaşanmasıdır. Kuşkusuz Xızır/Hızır ile ilgili bir çok efsane ve mitolojik hikaye anlatılır.
Ancak tümünün ortak yanı bir kerametin, mucizenin gerçekleşmiş olmasıdır. İnanca taşınma biçimi ve yaşatılma rütüeli olarak, bölgelere göre bazı kültürel farklılıklar olsa da, ağırlıklı olarak kızılbaş alevilerde Ocak ayı ortalarında başlayıp, şubat ayı ortalarına kadar devam eden, yedi ile üç gün arasında oruç tutularak, Cem’lere taşınan komünal bir toplumsal paylaşım davranış ve zihniyet kültürünü hafızalarda canlı tutmayı her yıl tazeleyerek, insanın önce kendi sorumluğu içinde, bir birine Xızır olmasını, bir ahlaki kural olarak etik değer olarak , yerine getirmeye sorumlu tutmasını sağlamaktadır.
‘’Bozatlı Xızır, İnsanlık tarihinin en kadim Mitolojisinin kahramanıdır. Reya Haq süreği, Kürt Kızılbaş Alevilerinin inanç kültüründe ve manevi dünyasında, Xızır ; Car kapısında yardım eden , dar’da ve zor’da kalanların kurtarıcısı, bolluk ve bereketin sembolü, hastalara şifa dağıtan, kara kış’ın sonu, baharın başlangıcı, Newroz’u müjdeleyen , yeni bir yılın başlangıcının habercisi ve sembolüdür. MAZLUMLAR YOLUNU GÖZLER, YA BOZATLI XIZIR-

KAYNAK : ARAŞTIRMACI YAZAR ALİ KÖYLÜCE